Ước mơ cổ xưa của nhà giả kim về việc biến chì thành vàng đã được các nhà vật lý tại Máy Va Chạm Hadron Lớn (LHC) ở Thụy Sĩ thực hiện trong thời gian ngắn. Các chùm ion chì va chạm với tốc độ gần bằng ánh sáng, tạo ra các nguyên tử vàng trong khoảnh khắc.
Sự biến đổi này được quan sát bởi thí nghiệm ALICE, được thiết kế để nghiên cứu các vụ va chạm ion nặng. Các trường điện từ mạnh đã đẩy các proton ra khỏi hạt nhân chì (82 proton), biến chúng thành vàng (79 proton).
Từ năm 2015 đến năm 2018, khoảng 86 tỷ hạt nhân vàng đã được tạo ra. Tuy nhiên, vàng này cực kỳ không ổn định, chỉ tồn tại trong khoảng một micro giây trước khi phân rã.
Uliana Dmitrieva, một nhà vật lý thuộc nhóm hợp tác ALICE, giải thích rằng đây là lần đầu tiên việc sản xuất vàng được phát hiện và phân tích một cách có hệ thống tại LHC. Mặc dù không thực tế cho việc sản xuất vàng, nhưng nghiên cứu này giúp tăng cường sự hiểu biết về cách photon có thể thay đổi hạt nhân nguyên tử.