Komunikacja bonobo: Badanie ujawnia kompozycyjność języka podobną do ludzkiej

Nowe badanie opublikowane w *Science* 4 kwietnia 2025 roku ujawnia, że bonobo (Pan paniscus) wykazują kompozycyjność, cechę językową wcześniej uważaną za unikalną dla ludzi. Naukowcy z Uniwersytetu w Zurychu i Uniwersytetu Harvarda przeanalizowali setki godzin nagrań z rezerwatu w Demokratycznej Republice Konga. Kompozycyjność to zdolność łączenia elementów językowych w większe, bardziej złożone struktury w celu generowania różnorodnych znaczeń. Badanie zidentyfikowało nietrywialną kompozycyjność w wokalizacjach bonobo, gdzie znaczenie całości jest tworzone przez współzależne części. Kontrastuje to z trywialną kompozycyjnością, gdzie elementy są niezależne. Naukowcy, w tym Mélissa Berthet, Simon Townsend i Martin Surbeck, nagrali i przeanalizowali ponad 700 wokalizacji bonobo, odnotowując kontekst każdej wokalizacji, w tym czynności, lokalizację, towarzyszy i pobliskie elementy. Pozwoliło im to stworzyć „słownik” dźwięków bonobo. Następnie użyli metody matematycznej z lingwistyki człowieka, aby przeanalizować, jak często różne dźwięki pojawiały się razem. Analiza ujawniła kompozycyjność w co najmniej czterech kombinacjach. Na przykład wysokie pohukiwanie („zwróć na mnie uwagę”) w połączeniu z niskim pohukiwaniem („jestem podekscytowany”) razem wydawało się oznaczać coś w rodzaju: „Zwróć na mnie uwagę, ponieważ jestem w niebezpieczeństwie”. A pisk („chciałbym…”) z gwizdkiem („zostańmy razem”) był używany w intymnych kontekstach, takich jak seks lub demonstracje dominacji. To odkrycie sugeruje, że kompozycyjność mogła pojawić się wcześniej w ewolucji naczelnych, niż wcześniej sądzono. Ludzie i bonobo mają wspólnego przodka sprzed około 7 do 13 milionów lat, co sugeruje, że bloki poznawcze, które ułatwiają tę zdolność, mają co najmniej siedem milionów lat.