Komunikacja bonobo: badanie ujawnia kompozycyjność języka podobną do ludzkiej

Nowe badanie opublikowane w *Science* ujawnia, że bonobo, które dzielą 98,7% swojego genomu z ludźmi, posiadają zdolność łączenia wokalizacji w sposób przypominający kompozycyjność języka ludzkiego. Ta zdolność, wcześniej uważana za unikalną dla ludzi, polega na tworzeniu złożonych wiadomości poprzez łączenie pojedynczych wokalizacji. Kompozycyjność w lingwistyce odnosi się do zasady, zgodnie z którą znaczenie kombinacji elementów wywodzi się ze znaczeń jej poszczególnych części oraz zasad używanych do ich łączenia. Mélissa Berthet z Uniwersytetu w Zurychu prowadziła badania w Rezerwacie Bonobo Kokolopori, gdzie obserwowała bonobo, nagrywała ich wokalizacje i dokumentowała konteksty, w których występowały. Jej analiza ujawniła wzorce, takie jak specyficzna wokalizacja konsekwentnie następująca po ruchu grupy, prawdopodobnie wskazująca na „chodźmy w drogę”. Zespół badawczy zidentyfikował 11 rodzajów pojedynczych wokalizacji i przeanalizował 38 kombinacji dwóch zawołań. Odkryli, że bonobo przestrzegają prostej wersji kompozycyjności. W niektórych przypadkach kombinacja skutkuje sumą znaczeń, podczas gdy w innych jeden element modyfikuje drugi. Na przykład połączenie wycia (wezwanie do zjednoczenia) i wysokiego okrzyku (zwróć uwagę) skutkuje wezwaniem do koordynacji ruchu. Gwizdy i szepty często pojawiają się w kontekstach intymności społecznej. Simon W. Townsend, również z Uniwersytetu w Zurychu, sugeruje, że obecność kompozycyjności u ludzi, szympansów i bonobo wskazuje, że ich ostatni wspólny przodek, żyjący około siedmiu milionów lat temu, posiadał podstawowe zdolności kompozycyjne. Badanie, opublikowane 3 kwietnia 2025 r., sugeruje, że zdolność do konstruowania złożonych znaczeń z mniejszych jednostek wokalnych istniała na długo przed pojawieniem się języka ludzkiego.