Khám phá đền Palaspata: Đổi mới trong nghiên cứu khảo cổ học về văn minh Tiwanaku

Việc phát hiện ra khu đền Palaspata gần đây ở Bolivia đã tạo ra một làn sóng phấn khích trong giới khảo cổ học, đặc biệt là về các phương pháp tiên tiến được sử dụng để xác định và nghiên cứu địa điểm này. Khu đền, có niên đại từ nền văn minh Tiwanaku (400-1000 sau Công nguyên), đã được phát hiện nhờ sự kết hợp giữa hình ảnh vệ tinh, máy bay không người lái và kỹ thuật chụp ảnh trắc địa, cho phép các nhà nghiên cứu lập bản đồ và xây dựng lại khu phức hợp một cách chi tiết chưa từng có. Một trong những đổi mới quan trọng nhất là việc sử dụng hình ảnh vệ tinh để xác định các cấu trúc tiềm năng. Giáo sư José Capriles từ Đại học Bang Pennsylvania và nhóm của ông đã sử dụng nhiều bộ dữ liệu vệ tinh khác nhau để làm nổi bật những thay đổi nhỏ trên cảnh quan cho thấy hoạt động của con người. Sau đó, máy bay không người lái được trang bị camera độ phân giải cao đã được triển khai để chụp ảnh trên không chi tiết, cho phép nhóm nghiên cứu tạo ra mô hình 3D gần đúng về ngôi đền bằng kỹ thuật chụp ảnh trắc địa. Phương pháp này đặc biệt hữu ích vì các đặc điểm của ngôi đền rất mờ nhạt và dễ bị bỏ qua trên mặt đất. Việc sử dụng các kỹ thuật này đã cho phép các nhà khảo cổ học khám phá ra rằng khu đền Palaspata có kích thước khoảng 125 x 145 mét và bao gồm 15 khu hình tứ giác được bố trí xung quanh một sân trong hình chữ nhật. Vị trí chiến lược của ngôi đền, nằm ở ngã ba của ba tuyến đường thương mại chính, cho thấy nó đóng một vai trò quan trọng trong việc kết nối các cộng đồng và nguồn lực khác nhau. Hơn nữa, việc tìm thấy các mảnh vỡ của cốc keru, được sử dụng để uống chicha (một loại bia ngô truyền thống) trong các lễ hội nông nghiệp, cho thấy chức năng tôn giáo của ngôi đền. Khám phá này không chỉ làm sáng tỏ sự phức tạp về xã hội và tôn giáo của nền văn minh Tiwanaku mà còn nhấn mạnh tầm quan trọng của việc áp dụng các công cụ công nghệ hiện đại trong khảo cổ học. Bằng cách kết hợp hình ảnh vệ tinh, máy bay không người lái và kỹ thuật chụp ảnh trắc địa, các nhà nghiên cứu có thể khám phá những kho báu khảo cổ ẩn giấu mà trước đây không thể tiếp cận được. Sự đổi mới này có ý nghĩa sâu rộng đối với các nghiên cứu trong tương lai về các nền văn minh cổ đại trên khắp thế giới, mở đường cho những khám phá và hiểu biết mới.