Gezegen Sistemi Oluşumu, Erken Güneş Sistemini Yansıtıyor

ALMA konsorsiyumunu kullanan bilim insanları, NASA ile işbirliği içinde, güneş sistemimizin erken aşamalarına benzeyen bir gezegen sisteminin oluşumunu doğrudan gözlemlediler. Sistem, Centaurus takımyıldızında Dünya'dan yaklaşık 400 ışıkyılı uzaklıkta bulunan genç bir yıldız olan PDS 70'in etrafında dönüyor. PDS 70, en az iki dev gezegenin oluştuğu bir gaz ve toz diskiyle çevrilidir. Avrupa Güney Gözlemevi'nden (ESO) alınan bir görüntü, bilinen iki gezegenden biri olan PDS 70c'nin etrafında açıkça bir çevresel gezegen diski göstermektedir. Bu çevresel gezegen diski, oluşmakta olan bir gezegeni çevreleyen bir gaz ve toz yapısıdır. Bu yapı, erken güneş sistemimizdeki Jüpiter ve Satürn'e benzer şekilde, uyduların oluşabileceği yer olduğu için önemlidir. Jüpiter'in yaklaşık iki katı kütleye sahip bir gaz devi olan PDS 70c, yıldızının etrafında Güneş etrafındaki Uranüs'ün yörüngesine benzer bir mesafede dönüyor. Çevresel gezegen diski, birden fazla doğal uydu oluşturmaya yetecek kadar malzeme içeriyor. Bu diskin varlığı, uydu oluşumu hakkındaki teorik modelleri doğruluyor. Sistemin diğer gezegeni olan PDS 70b, önceki çalışmalarda gözlemlenmişti ancak son görüntüde görünmüyor. Her iki gezegen de protoplanetary diskte büyük bir boşluk açıyor. Bu süreç, büyüyen gezegenler kütlelerini artırmak için gaz ve toz tükettikçe meydana geliyor. Max Planck Astronomi Enstitüsü'nde astronom olan Miriam Keppler, "Bu sistem, dev gezegenlerin ve uydularının nasıl oluştuğunu incelemek için doğal bir laboratuvarı temsil ediyor" dedi. Bu gözlem aynı zamanda gezegen sistemlerinin nasıl organize edildiğini anlamak için de önemli bir adım. NASA, bilimsel önemi nedeniyle PDS 70c'yi ötegezegen kataloğuna dahil etti. Çevresel gezegen diski, uydu oluşumu ve Jüpiter ve Satürn gibi gezegenlerin erken evrimi hakkındaki teorileri destekliyor. Bulgu, güneş sisteminin 4,5 milyar yıl önce nasıl göründüğüne dair bir anlık görüntü sunuyor. Gezegen oluşumunu doğrudan gözlemlemek, bilim insanlarının gezegen ve uydu sistemi oluşumunun mevcut modellerini test etmelerine ve iyileştirmelerine olanak tanıyor. PDS 70 gibi sistemleri gözlemlemek, yaşanabilir dünyaların arayışında astronomlar ve astrobiyologlar için çok önemlidir. Gezegen sistemi oluşumunu anlamak, Dünya benzeri koşulların nerede ortaya çıkabileceğini belirlemek için gereklidir.