Nisan 2025'te gerçekleştirilen çığır açan bir deneyde, fizikçiler laboratuvar ortamında bir 'kara delik bombası' analoğu yaratarak, onlarca yıl önce önerilen teorik bir olayın deneysel doğrulamasını sağladılar [1, 5, 6]. Bu başarı, kara deliklerin davranışlarına dair yeni bilgiler sunmakta ve temel fizik prensiplerini doğrulamaktadır [1].
Southampton Üniversitesi, Glasgow Üniversitesi ve İtalya Ulusal Araştırma Konseyi'nden araştırmacılar tarafından yürütülen deney, dönen bir nesnenin elektromanyetik dalgaları güçlendirdiği Zel'dovich etkisine odaklanmaktadır [1, 2, 3]. Kurulum, ayna görevi gören metal bobinlerle çevrili hızla dönen bir alüminyum silindiri içeriyordu [1]. Silindire zayıf bir manyetik alan yönlendirildiğinde, silindirin dönüşü dalgaları güçlendirerek bobinlerin enerji biriktirmesine ve etkili bir şekilde bir 'kara delik bombası' oluşturmasına neden oldu [1].
Bu başarı, dönel süperışıma ve üstel yükseltmenin evrenselliğini doğrulamaktadır; bu kavramlar yalnızca kara deliklerin ötesinde de uygulanabilir [1, 9]. Deney, yalnızca yükseltmeyi değil, aynı zamanda kararsızlığa geçişi ve kendiliğinden dalga üretimini de göstermiştir [1]. Bu fiziksel model, fizikçilerin kara delik dönüşünü anlamalarına ve astrofizik, termodinamik ve kuantum teorisinin kesişimini keşfetmelerine yardımcı olacaktır [1, 5, 6].