Bilim insanları, bilinen en eski Mısır genomunu başarıyla dizileyerek antik Mısır'ın genetik tarihine eşsiz bir bakış açısı kazandırdı. Bu çığır açan araştırma, binlerce yıl önce yaşamış insanların hayatları ve nüfus hareketleri hakkında değerli bilgiler sunarak insanlık tarihine dair daha derin bir anlayışa katkıda bulunuyor.
Francis Crick Enstitüsü ve Liverpool John Moores Üniversitesi'nden araştırmacılar, Mısır'ın erken hanedanlık döneminde, yaklaşık 4.500 ile 4.800 yıl önce yaşamış bir bireyin genomunu çıkardı ve diziledi. 1902 yılında Mısır'ın Nuwayrat bölgesinde seramik bir kap içinde gömülü halde bulunan bu bireyin kalıntılarından alınan dişten DNA elde edildi ve tüm genom dizilendi.
Analizler, bireyin genetik kökeninin yaklaşık %80'inin eski Kuzey Afrika nüfuslarından, kalan %20'sinin ise ağırlıklı olarak günümüz Irak'ını kapsayan Mezopotamya bölgesinden geldiğini ortaya koydu. Bu bulgu, arkeolojik bulgularla daha önce önerilen Mısır ve Mezopotamya arasındaki nüfus hareketi ve karışımına genetik bir kanıt sağladı. Antik DNA'nın dizilenmesi karmaşık bir süreçtir; çünkü örnekte sadece %3 insan DNA'sı bulunurken, geri kalanı diğer organizmalara aitti.
İskelet analizi, bireyin muhtemelen bir çömlekçi olduğunu gösterdi; genişlemiş uyluk kemikleri, tekrarlayan kol hareketleri ve sağ ayakta eklem iltihabı gibi fiziksel belirtiler, bu dönemde Mısır'a tanıtılan ayakla çalışan çömlekçi çarkının kullanımına işaret ediyor. Çalışma, 2 Temmuz 2025 tarihinde Nature dergisinde yayımlandı.
Bu araştırma, antik Mısır'daki göç ve nüfus karışımını incelemek için yeni yollar açarak bölgenin karmaşık tarihine dair daha ayrıntılı bir anlayış sunuyor. Antik genomların analiz edilmesi, geçmişi ortaya çıkarmak ve eski nüfusların genetik yapısını anlamak için güçlü bir araçtır. Bu bilgi, insan evrimini ve farklı kültürlerin birbirine bağlılığını anlamamıza yardımcı oluyor.