Badania nad językiem portugalskim ujawniają bardziej złożone pochodzenie, niż powszechnie się uważa. Podczas gdy łacina wulgarna jest podstawą zarówno języka portugalskiego, jak i galicyjskiego, to właśnie za pośrednictwem średniowiecznego galicyjskiego, odmiany romańskiej, która rozprzestrzeniła się podczas Rekonkwisty, główne struktury językowe języka portugalskiego zostały skonsolidowane na terytorium, które miało stać się Portugalią.
We wstępie użyto terminu „ilusofonia”, który syntetyzuje pogląd Venâncio. Sugeruje on, że idea spójnej i starożytnej „Lusofonii” jest iluzją. Autor podkreśla, że zastępowanie dialektów mozarabskich (dialektów opartych na łacinie, pod wpływem arabskiego) językiem romańskim rozpoczęło się podczas Rekonkwisty, kiedy katolicy z północy Półwyspu Iberyjskiego przynieśli swój język, galicyjski, na południe.
Teza Venâncio kwestionuje pogląd, że język portugalski wywodzi się bezpośrednio z terytorium współczesnej Portugalii, jako jednorodne przedłużenie łaciny. Argumentuje on, że język portugalski wyłonił się w dużej mierze jako rozszerzenie języka galicyjskiego, języka prestiżu i rozpowszechnienia w północno-zachodniej Iberii od średniowiecza. Popiera to argumentami językowymi, takimi jak utrata fonemów „l” i „n” między samogłoskami, cecha obecna w języku galicyjskim, ale nie w hiszpańskim.
Porównanie z językiem hiszpańskim dostarcza przykładów: „l” w łacińskim „colore” jest zachowane w „color”, ale nie w portugalskim „cor”. Venâncio zauważa, że około 1400 roku formy portugalskie, takie jak „dolorido” lub „frenar”, z międzywokalicznymi „l” i „n”, stały się bardziej produktywne ze względu na wpływy hiszpańskie. Praca zaprasza czytelników do ponownego rozważenia tożsamości językowej i dziedzictwa kulturowego, podkreślając aktywną rolę średniowiecznej Galicji w kształtowaniu języka portugalskiego.
Podkreślając rolę języka galicyjskiego, Venâncio pokazuje, że język portugalski narodził się z ruchów i spotkań historycznych, a nie z odizolowanego jądra. Ta perspektywa zachęca nas do postrzegania naszego języka nie jako gotowego produktu jednej historii, ale jako skrzyżowania wpływów i ciągłości. Takie podejście przypomina, że języki nie rodzą się czyste ani same, ale często wyłaniają się z marginesów.
Praca Venâncio podkreśla, że język portugalski został ukształtowany przez ruchy historyczne, zmiany geograficzne i wymiany językowe. Celebruje podróż języka, który nieustannie się odradza.