IJsland, strategisch gelegen tussen Noord-Amerika en Europa, navigeert door toenemende geopolitieke complexiteit. Als een van de oprichters van de NAVO zonder eigen leger en geen deel uitmakend van de EU, balanceert IJsland concurrerende belangen te midden van oplopende spanningen.
De groeiende kloof tussen de VS en Europa zet IJsland onder druk. De VS beschouwen IJsland als essentieel voor de veiligheid van het thuisland, met name voor de detectie van onderzeeërs langs de Mid-Atlantische Rug. Dit heeft geleid tot toegenomen militaire activiteit in het Noordpoolgebied, verergerd door klimaatverandering.
IJslanders debatteren actief over toegenomen defensieactiviteit en de mogelijkheid van toetreding tot de EU. Premier Kristrun Frostadottir plant een referendum over het starten van EU-lidmaatschapsgesprekken tegen 2027. Openbaar debat over defensie is cruciaal, vooral omdat militaire activiteiten relatief onderbelicht zijn.
De IJslandse kustwacht speelt een belangrijkere rol in de defensie. De economie van het land heeft geprofiteerd van goedkope groene elektriciteit en innovatie. De militaire banden tussen de VS en IJsland dateren uit de Tweede Wereldoorlog, en IJsland is relevant gebleven in de NAVO na de Koude Oorlog en organiseert NAVO-oefeningen.
De eerdere opmerkingen van voormalig president Trump over Groenland en de gespannen relaties met Europa hebben onrust veroorzaakt in IJsland. Premier Frostadottir wil voorkomen dat het EU-referendum wordt gezien als een keuze tussen de VS en Europa. Sommigen pleiten voor een eerder referendum vanwege mogelijke verschuivingen in het Amerikaanse beleid.