Cesarstwo Rzymskie, od I wieku p.n.e. do IV wieku n.e., utrzymywało kontakty wojskowe, dyplomatyczne i handlowe z regionami Afryki Subsaharyjskiej. Pomimo powszechnego przekonania o nieprzeniknięciu Sahary, Rzymianie postrzegali ją jako złożoną, ale możliwą do pokonania przeszkodę dla bogatych ziem i szlaków handlowych południowej Afryki.
W wyniku wypraw i relacji handlowych, ustanowiono ważne trasy, łączące Morze Śródziemne z terytoriami subsaharyjskimi. Pośrednicy, w tym mieszkańcy regionów pustynnych, wymieniali towary rzymskie – wino, oliwę z oliwek, tkaniny – na złoto, kość słoniową, przyprawy i niewolników pochodzących z głębi Afryki.
Znaleziska archeologiczne rzymskich monet i artefaktów, odkryte we współczesnym Mali, Ugandzie i Kenii, potwierdzają te kontakty handlowe, chociaż ekspansja rzymska na tych obszarach była ograniczona.
Polityka rzymska w Afryce Północnej obejmowała kontrolę nad byłymi terytoriami Kartaginy, Numidii i Mauretanii, a także Egiptu, co pozwalało im zarządzać kluczowymi zasobami i zabezpieczać szlaki handlowe. Garnizony wojskowe i misje dyplomatyczne docierały do południowych granic Egiptu i północnego Sudanu, demonstrując strategiczne zainteresowanie Rzymu tymi ziemiami.
Kontakty i handel te znacząco wpłynęły na rozwój społeczno-kulturowy regionów Afryki Subsaharyjskiej, sprzyjając wymianie wiedzy, technologii i towarów między cywilizacjami. Szlaki handlowe przez Saharę stały się arteriami łączącymi starożytny świat i Afrykę, otwierając nowe możliwości interakcji ekonomicznej i kulturalnej.
Zatem rzymskie ekspedycje i handel, pomimo naturalnych barier, odegrały ważną rolę w ustanowieniu połączeń między Morzem Śródziemnym a Afryką, pozostawiając znaczący ślad w historii i archeologii obu regionów.