Przełomowe odkrycie w jaskini Mezmajska w Rosji ujawniło grot włóczni z kości datowany na 70 000 do 80 000 lat, podważając dotychczasowe rozumienie zdolności neandertalczyków [2, 3]. Artefakt, znaleziony w 2003 roku, sugeruje, że neandertalczycy opracowali zaawansowaną broń myśliwską znacznie wcześniej, niż wcześniej sądzono, wyprzedzając przybycie Homo sapiens do Europy [2].
Zaawansowane techniki analityczne, w tym mikroskopia, skany CT i spektroskopia, ujawniły, że dziewięciocentymetrowy grot włóczni został wykonany z kości żubra przy użyciu narzędzi kamiennych i przymocowany do drewnianego trzonu za pomocą smoły brzozowej [2, 4]. Wskazuje to na wysoki poziom umiejętności i innowacji technologicznych wśród neandertalczyków [5, 6]. Odkrycie podważa długo utrzymywane przekonanie, że neandertalczycy używali głównie narzędzi kamiennych, a narzędzia z kości były wyłączne dla współczesnych ludzi [2].
Obecność kości zwierzęcych, narzędzi kamiennych i pozostałości palenisk w jaskini sugeruje, że obszar ten służył jako warsztat neandertalski do przetwarzania upolowanej zdobyczy i wytwarzania narzędzi [2, 4]. Analiza mikroskopowa grotu włóczni ujawniła pęknięcia, wskazujące na jego użycie podczas polowań i naprężenia, jakie wytrzymał podczas uderzenia [2, 4]. To znalezisko dostarcza przekonujących dowodów na to, że neandertalczycy posiadali zaawansowane zdolności poznawcze, w tym planowanie i kreatywność, i byli zdolni do niezależnych innowacji technologicznych [5, 10].