Naukowcy z sukcesem zsekwencjonowali najstarszy znany genom egipski, oferując bezprecedensowe spojrzenie na historię genetyczną starożytnego Egiptu. To przełomowe badanie dostarcza cennych informacji o ruchach ludności i życiu ludzi, którzy żyli tysiące lat temu, przyczyniając się do głębszego zrozumienia historii ludzkości. To tak, jakbyśmy otworzyli okno na przeszłość, pozwalając nam lepiej zrozumieć korzenie naszej cywilizacji.
Badacze z Francis Crick Institute i Liverpool John Moores University wyizolowali i zsekwencjonowali genom osobnika, który żył między 4500 a 4800 lat temu, w okresie wczesnodynastycznym Egiptu. Szczątki tej osoby odkryto w 1902 roku w Nuwayrat w Egipcie i pochowano w ceramicznym naczyniu. DNA wyekstrahowano z zęba, co umożliwiło sekwencjonowanie całego genomu. To niezwykłe osiągnięcie, biorąc pod uwagę upływ czasu i wyzwania związane z pozyskiwaniem materiału genetycznego.
Analiza wykazała, że około 80% genetycznego pochodzenia osobnika wywodzi się ze starożytnych populacji północnoafrykańskich, a pozostałe 20% można przypisać Mezopotamii, głównie współczesnemu Irakowi. To odkrycie dostarcza genetycznych dowodów na ruchy ludności i mieszanie się między Egiptem a Mezopotamią w tym okresie, co wcześniej sugerowały jedynie znaleziska archeologiczne. Proces sekwencjonowania starożytnego DNA jest złożony, ponieważ próbka zawierała tylko 3% ludzkiego DNA, a reszta należała do innych organizmów. Podobnie jak w przypadku badań nad historią Polski, gdzie często musimy łączyć skąpe fragmenty informacji, by uzyskać pełniejszy obraz.
Analiza szkieletu wykazała również, że osobnik był prawdopodobnie garncarzem, na co wskazują fizyczne oznaki, takie jak powiększone kości udowe, powtarzalne ruchy ramion i artretyzm w prawej stopie. Oznaki te sugerują użycie koła garncarskiego napędzanego stopą, technologii wprowadzonej w Egipcie w tej epoce. Badanie zostało opublikowane w czasopiśmie Nature 2 lipca 2025 roku.
To badanie otwiera nowe możliwości badania migracji i mieszania się populacji w starożytnym Egipcie, oferując bardziej szczegółowe zrozumienie złożonej historii regionu. Zdolność analizowania starożytnych genomów stanowi potężne narzędzie do odkrywania przeszłości i zrozumienia genetycznego składu dawnych populacji. Ta wiedza pomaga nam zrozumieć ewolucję człowieka i wzajemne powiązania różnych kultur. Podobnie jak badania nad historią Polski, to odkrycie pozwala nam lepiej zrozumieć nasze korzenie i miejsce w historii świata.