W 2023 roku Międzynarodowa Macierz Czasu Pulsarów (IPTA) ogłosiła pierwsze dowody na istnienie tła fal grawitacyjnych, subtelnego szumu przenikającego Wszechświat. To przełomowe odkrycie otwiera nowe okno na kosmos.
Czym są fale grawitacyjne?
Fale grawitacyjne to zmarszczki w strukturze czasoprzestrzeni, przewidziane przez teorię względności Einsteina. Fale te są wytwarzane przez przyspieszenie masywnych obiektów, takich jak czarne dziury. IPTA, współpraca zespołów z Europy, Ameryki Północnej, Indii i Australii, wykryła to tło za pomocą milisekundowych pulsarów.
Jak dokonano tego odkrycia?
IPTA monitoruje czasy przybycia impulsów z ponad 100 milisekundowych pulsarów. Pulsary te to szybko obracające się gwiazdy neutronowe, które emitują niezwykle precyzyjne sygnały radiowe. Analizując subtelne zmiany w tych sygnałach, naukowcy mogą wykryć rozciąganie i ściskanie czasoprzestrzeni spowodowane falami grawitacyjnymi. Projekt Parkes Pulsar Timing Array (PPTA), część IPTA, przeanalizował 18 lat danych, znajdując spójny sygnał tła fal grawitacyjnych we wszystkich kierunkach.
Znaczenie odkrycia
Odkrycie to sugeruje istnienie niskoczęstotliwościowych fal grawitacyjnych, potencjalnie pochodzących z supermasywnych czarnych dziur, a nawet z samego Wielkiego Wybuchu. Odkrycie to może zrewolucjonizować nasze zrozumienie powstawania Wszechświata i zachowania supermasywnych czarnych dziur. Praca IPTA otwiera nową erę w astronomii fal grawitacyjnych, uzupełniając obserwacje wysokiej częstotliwości detektorów naziemnych, takich jak LIGO i Virgo.