Innowacje w polskiej energetyce oceanicznej: szansa na zrównoważony rozwój

Polska, dążąc do transformacji energetycznej i zwiększenia udziału odnawialnych źródeł energii (OZE), stoi przed wyzwaniem innowacyjnego wykorzystania zasobów naturalnych. Energetyka oceaniczna, choć wciąż w fazie rozwoju, stanowi obiecujący obszar, który może przyczynić się do zwiększenia bezpieczeństwa energetycznego kraju i redukcji emisji gazów cieplarnianych. W kontekście europejskich celów klimatycznych, Polska zobowiązana jest do zwiększenia udziału OZE w miksie energetycznym, dążąc do neutralności klimatycznej do 2050 roku. Wykorzystanie energii oceanicznej, takiej jak energia fal, pływów i gradientów termicznych, może stanowić istotny element tej transformacji. Innowacje w energetyce oceanicznej w Polsce mogą przyjąć różne formy, od rozwoju nowych technologii konwersji energii po optymalizację istniejących rozwiązań. Szczególnie istotne jest dostosowanie technologii do specyficznych warunków Morza Bałtyckiego, które charakteryzuje się mniejszym potencjałem energetycznym niż oceany otwarte. Według badań przeprowadzonych przez Dzikuć i in. (2021), Polska pozostaje w tyle za innymi krajami europejskimi pod względem wdrażania innowacji w sektorze energetycznym, w tym w obszarze OZE. Wynika to m.in. z niedostatecznego wsparcia państwa, relatywnie niskiego PKB per capita oraz niewystarczającego zaangażowania w sektorze badań i rozwoju. Niemniej jednak, rosnące inwestycje w sektor OZE w ostatnich dwóch dekadach przyczyniły się do szybkiego rozwoju technologicznego, redukcji kosztów produkcji i zwiększenia efektywności energetycznej. Konieczne jest również uwzględnienie aspektów finansowych i inwestycyjnych. Analiza Michalak i Wolniak (2023) wskazuje, że zarówno poziom innowacyjności, jak i tempo transformacji energetycznej są niskie w sektorze energetycznym opartym na węglu. Wszystkie analizowane przedsiębiorstwa są zintegrowane pionowo z kopalniami węgla, co z pewnością utrudnia produkcję energii z OZE. W związku z tym, kluczowe jest stworzenie odpowiednich mechanizmów wsparcia finansowego i regulacyjnego, które zachęcą przedsiębiorstwa do inwestowania w innowacyjne technologie energetyki oceanicznej. Zgodnie ze Strategicznym Programem Badań i Innowacji (SRIA) opracowanym przez ETIP Ocean, farmy energii oceanicznej są kluczowe dla postępu technologicznego i przemysłowego i muszą stanowić centralny punkt działań innowacyjnych do 2030 roku. Podsumowując, energetyka oceaniczna stanowi obiecujący obszar dla innowacji w polskim sektorze energetycznym. Wykorzystanie potencjału Morza Bałtyckiego, w połączeniu z odpowiednimi inwestycjami i wsparciem regulacyjnym, może przyczynić się do zwiększenia udziału OZE w miksie energetycznym Polski, poprawy bezpieczeństwa energetycznego i redukcji emisji gazów cieplarnianych. Kluczowe jest jednak pokonanie barier związanych z niedostatecznym wsparciem państwa i niskim poziomem innowacyjności w sektorze energetycznym.