Archeolodzy dokonali niezwykłego odkrycia w boliwijskich Andach – świątyni Palaspata. Ten kompleks ceremonialny rzuca nowe światło na organizację i zasięg cywilizacji Tiwanaku, która rozwijała się w Ameryce Południowej na długo przed przybyciem Europejczyków. Świątynia znajduje się około 215 kilometrów na południowy wschód od głównego stanowiska Tiwanaku.
Cywilizacja Tiwanaku rozkwitała w pobliżu jeziora Titicaca od około 500 do 1000 roku n.e. Byli znani ze swojej imponującej kamiennej architektury i monolitów, a ich wpływy rozprzestrzeniły się na tereny dzisiejszej Boliwii, Peru, Chile i Argentyny. Odkrycie Palaspata sugeruje, że państwo Tiwanaku było bardziej scentralizowane, niż dotychczas sądzono.
Kompleks świątynny Palaspata ma wymiary około 125 na 145 metrów i składa się z 15 czworobocznych ogrodzeń otaczających centralny, zagłębiony dziedziniec. Jego projekt przypomina inne świątynie Tiwanaku, takie jak Kalasasaya. Ustawienie świątyni względem równonocy słonecznej sugeruje, że odbywały się tam rytuały astronomiczne, podobnie jak w przypadku niektórych słowiańskich miejsc kultu.
Wśród artefaktów znalezionych na miejscu znajdują się fragmenty kubków keru, które służyły do picia chicha, tradycyjnego piwa kukurydzianego. Fakt, że kukurydza nie rośnie na tej wysokości, świadczy o dalekosiężnym handlu, podobnie jak szlaki bursztynowe w starożytnej Europie. Inne artefakty to ostrza obsydianowe, fragmenty turkusu, muszle morskie i egzotyczna ceramika.
Odkrycie Palaspata dostarcza dowodów na wpływy Tiwanaku wykraczające poza jego główne terytorium, podkreślając rolę religii w transakcjach gospodarczych i politycznych. Większość interakcji prawdopodobnie odbywała się za pośrednictwem wspólnych rytuałów i wierzeń, co przypomina rolę chrześcijaństwa w jednoczeniu średniowiecznej Europy.
Lokalne władze dokładają wszelkich starań, aby chronić to stanowisko przed grabieżą, zabudową i erozją, dążąc do promocji turystyki i prezentacji historii regionu. Justo Ventura Guarayo, burmistrz Caracollo, jest zaangażowany w działania na rzecz ochrony zabytku.
Dalsze badania mogą ujawnić więcej informacji na temat wschodniej granicy Tiwanaku i przyczynić się do szerszego zrozumienia, w jaki sposób starożytne społeczeństwa w Andach budowały sieci władzy poprzez świątynie, handel i wspólne rytuały, podobnie jak w przypadku cywilizacji basenu Morza Śródziemnego.