Chiny czy Tiongkok: Zrozumienie nazw Chin i chińskiej diaspory w Indonezji

Terminy 'Chiny' i 'Tiongkok' są często używane zamiennie w Indonezji, gdy odnoszą się do tego wschodnioazjatyckiego kraju. Jednak pochodzenie i konotacje tych nazw, wraz z 'Tionghoa', ujawniają złożoną historię zakorzenioną w kulturze, polityce i językoznawstwie. 'Tiongkok' pochodzi od mandaryńskiego słowa 'Zhongguo' [ʈʂʊ́ŋ.kwǒ], oznaczającego 'Środkowe Królestwo'. Termin ten sięga ponad 3000 lat wstecz, a wczesne dowody znaleziono na starożytnym brązowym naczyniu zwanym Hezun z Zachodniej Dynastii Zhou. Napis 'Zhai zi Zhong Guo' oznaczał 'życie w środku świata'. Nazwa 'Chiny' nie pochodzi jednak z mandaryńskiego. Zapisy historyczne sugerują, że prawdopodobnie wywodzi się ona z sanskryckiego terminu 'Cina', odnoszącego się do Dynastii Qin (wymawiane 'Chin'). Perscy kupcy następnie rozpowszechnili tę nazwę, nazywając region 'Cin', co doprowadziło do globalnej popularności 'Chin'. Termin 'Tionghoa' jest ściśle związany z migracją Chińczyków na archipelag indonezyjski w XIII wieku. Większość migrantów pochodziła z południowych Chin i mówiła dialektem hokkien. W hokkien 'Zhongguo' wymawia się 'Tiong-kok', a jego mieszkańców nazywa się 'Tionghoa'. Ponieważ wymowa hokkien była łatwiejsza do zrozumienia dla miejscowych, 'Tionghoa' stało się utrwalonym terminem określającym chińską etniczność w Indonezji. 'Tiongkok' jest często używany w kontekstach formalnych, takich jak raporty medialne i oficjalne dokumenty rządowe. 'Tionghoa' odnosi się konkretnie do etnicznej populacji chińskiej w Indonezji. Historycznie, używanie 'Chiny' lub 'Cina' stało się kontrowersyjne ze względu na postrzegane dyskryminujące konotacje. W konsekwencji, w okresie reformacji, rząd indonezyjski oficjalnie zachęcał do używania 'Tiongkok' i 'Tionghoa' w odpowiednich kontekstach.