Badania genetyczne wywołują debatę na temat pochodzenia Basków: Od powiązań z Afryką Północną po europejską ciągłość

Pochodzenie Basków od dziesięcioleci jest przedmiotem debat historycznych i naukowych, koncentrujących się na ich unikalnych cechach językowych i genetycznych. W 1997 roku immunolodzy Antonio Arnaiz-Villena i Jorge Martínez Laso opublikowali badanie sugerujące podobieństwa genetyczne między Baskami a populacjami Berberów z Afryki Północnej, identyfikując specyficzny haplotyp (A11-B27-DR1) unikalny dla Basków.

Hipoteza ta spotkała się z krytyką ze strony środowiska naukowego, w tym ekspertów takich jak Luigi Luca Cavalli-Sforza, Alberto Piazza i Neil Risch, którzy kwestionowali metodologię opierania się na pojedynczym markerze genetycznym. Kolejne badania genetyczne ujawniły znaczące różnice między Baskami a Berberami, szczególnie w analizach mitochondrialnego DNA i chromosomu Y.

Pod względem językowym bezpośredni związek między językiem baskijskim (Euskera) a językami berberyjskimi nie jest obecnie popierany. Początkowe sugestie podobieństw ze strony lingwistów, takich jak Hugo Schuchardt, przypisywano zapożyczeniom językowym z łaciny lub przypadkowym podobieństwom.

Dominująca hipoteza wśród genetyków i antropologów popiera paleolityczną ciągłość i względną izolację Basków. Badania Bryana Sykesa i Stephena Oppenheimera sugerują, że pochodzenie Basków jest zakorzenione w Europie Zachodniej, bez solidnych dowodów na znaczącą historyczną migrację z Afryki.