Czy AI może pomóc nam zrozumieć etyczne granice świadomości zwierząt? Refleksje filozoficzne

Powstanie Jeremy Coller Animal Consciousness Centre przy London School of Economics and Political Science (LSE) jesienią 2025 roku to ważny krok w kierunku zrozumienia świadomości zwierząt i etycznych zastosowań sztucznej inteligencji. Centrum, dysponujące budżetem 4 milionów funtów, skupi się na badaniach świadomości różnych zwierząt, w tym owadów, skorupiaków i mątw. Celem jest zbadanie, w jaki sposób sztuczna inteligencja (AI) może pomóc ludziom w komunikacji ze zwierzętami, a także na adresowaniu implikacji etycznych AI w rolnictwie. Profesor Jonathan Birch, dyrektor centrum, podkreśla znaczenie odpowiedzialnego wykorzystania AI, aby uniknąć szkód dla dobrostanu zwierząt. Centrum będzie współpracować z organizacjami pozarządowymi w celu opracowania rekomendacji i międzynarodowych wytycznych. Ale czy sama definicja świadomości jest wystarczająco jasna, aby móc ją odnosić do zwierząt i AI? Profesor Jeff Sebo z New York University podkreśla, że zrozumienie świadomości zwierząt i wpływu AI na zwierzęta to jedne z najważniejszych i pomijanych wyzwań współczesnego społeczeństwa. Profesor Kristin Andrews uważa, że badanie świadomości zwierząt może pomóc nam zrozumieć ludzką świadomość i pomóc w sytuacjach medycznych, takich jak udary. Założyciel centrum, Jeremy Coller, wierzy, że zrozumienie, jak zwierzęta czują i komunikują się, pomoże ludziom rozpoznać niedociągnięcia w ich traktowaniu zwierząt. Prace centrum mają dostarczyć cennych informacji na temat dobrostanu zwierząt i etycznego wykorzystania AI. Jednak z filozoficznego punktu widzenia, czy możemy naprawdę zrozumieć "uczucia" zwierząt, nie przypisując im ludzkich emocji i motywacji? Czy AI, tworząc modele zachowań zwierząt, nie upraszcza zbyt mocno skomplikowanej natury ich świadomości? Badania te obiecują poprawę dobrostanu zwierząt i zapewniają głębsze zrozumienie świadomości, przynosząc korzyści zarówno zwierzętom, jak i ludziom. Odkrycia centrum mogą prowadzić do ulepszonych praktyk opieki nad zwierzętami i wytycznych etycznych dotyczących zastosowań AI. Warto jednak pamiętać, że etyka AI to nie tylko kwestia algorytmów i danych, ale także głębokich refleksji nad naszym miejscem w świecie i odpowiedzialności za inne istoty. Czy jesteśmy gotowi na to, by AI pomogła nam zrewidować nasze filozoficzne przekonania na temat świadomości i moralności? Czy nowe centrum w Londynie stanie się platformą do takiej debaty?