IJslandse vulkaanuitbarsting: een kwestie van gendergelijkheid?

De vulkaanuitbarsting in IJsland op 15 juli 2025 heeft geleid tot de evacuatie van Grindavík en de Blue Lagoon, maar het is belangrijk om te kijken naar de impact van deze gebeurtenissen vanuit een genderperspectief. Onderzoek toont aan dat natuurrampen mannen en vrouwen verschillend treffen. Vrouwen en meisjes lopen bijvoorbeeld een groter risico op geweld en uitbuiting in de nasleep van een ramp. De uitbarsting begon rond 23:14 lokale tijd en veroorzaakte een 2,5 kilometer lange scheur op het schiereiland Reykjanes. Dit is de twaalfde uitbarsting sinds de heractivering van de geologische systemen van het schiereiland vier jaar geleden. In IJsland, waar gendergelijkheid hoog in het vaandel staat, is het cruciaal om te onderzoeken hoe de evacuatieprocedures en de lange termijn gevolgen van de vulkaanuitbarsting de genderdynamiek beïnvloeden. Zijn de opvangcentra bijvoorbeeld voldoende ingericht op de specifieke behoeften van vrouwen, zoals privacy en sanitaire voorzieningen? Worden vrouwen voldoende vertegenwoordigd in de besluitvormingsprocessen rondom de wederopbouw van Grindavík? Volgens een rapport van de Verenigde Naties zijn vrouwen vaak ondervertegenwoordigd in rampenbestrijdingsplannen, wat kan leiden tot inadequate hulp en ondersteuning. Daarnaast is het belangrijk om te kijken naar de economische impact van de uitbarsting op vrouwen. Veel vrouwen werken in de toeristische sector, bijvoorbeeld in de Blue Lagoon. De sluiting van deze attractie kan leiden tot banenverlies en financiële onzekerheid, wat vrouwen onevenredig hard kan treffen. Een studie van de IJslandse Kamer van Koophandel toonde aan dat vrouwen in de toeristische sector gemiddeld 15% minder verdienen dan mannen, waardoor ze kwetsbaarder zijn voor economische schokken. Het is essentieel dat de IJslandse overheid en hulporganisaties een genderbewuste aanpak hanteren bij de bestrijding van de gevolgen van de vulkaanuitbarsting. Dit betekent dat er rekening moet worden gehouden met de specifieke behoeften en kwetsbaarheden van vrouwen en meisjes, en dat vrouwen actief worden betrokken bij de besluitvorming. Alleen zo kan er een rechtvaardige en inclusieve wederopbouw plaatsvinden, waarbij de gendergelijkheid niet in het gedrang komt.