Geologen, onder leiding van Suzanna van de Lagemaat van de Universiteit Utrecht, hebben de enorme, voorheen onbekende Pontus tektonische plaat digitaal gereconstrueerd. Deze 'megaplaat', die ooit ongeveer 15 miljoen vierkante mijl besloeg, ongeveer een kwart van de grootte van de Stille Oceaan, hervormt ons begrip van de geologische geschiedenis van de aarde in 2025.
Het begrijpen van de bewegingen van tektonische platen is cruciaal voor het bestuderen van de dynamische processen van de aarde. Deze platen zijn beweeglijke stukken van de buitenste schil van de aarde, en hun interacties beïnvloeden geografie, klimaat, bergvorming, aardbevingen en vulkanische activiteit.
Ontdekking en Reconstructie
De geschiedenis van tektonische platen rond de Filippijnen is een uitdaging geweest om te reconstrueren. Het team van Suzanna van de Lagemaat voorspelde het bestaan van de Pontusplaat op basis van fragmenten die diep in de aardmantel werden gevonden. Gesubduceerde platen laten sporen achter, waardoor zones met ongebruikelijke temperaturen of samenstellingen ontstaan die detecteerbaar zijn door seismografen.
Wetenschappers voerden veldonderzoek uit in regio's zoals Japan, Borneo, de Filippijnen, Nieuw-Guinea en Nieuw-Zeeland. Ze verzamelden gegevens over geologische formaties en bergketens. Met behulp van deze gegevens en geavanceerde modellering hebben ze de Pontusplaat digitaal gereconstrueerd. Restanten zijn te vinden ten noorden van Borneo, in Palawan en in de Zuid-Chinese Zee, wat de aanzienlijke omvang bevestigt.
Implicaties van de Ontdekking
De ontdekking van de Pontusplaat vergroot ons begrip van tektonische activiteit en subductieprocessen. Het heeft ook belangrijke implicaties voor het voorspellen en beperken van natuurrampen zoals aardbevingen en tsunami's. Deze reconstructie markeert een belangrijke doorbraak in de geologie en biedt nieuwe inzichten in de evolutie van de aarde.