China of Tiongkok: De namen voor China en de Chinese diaspora in Indonesië begrijpen

De termen 'China' en 'Tiongkok' worden in Indonesië vaak door elkaar gebruikt om naar het Oost-Aziatische land te verwijzen. De oorsprong en connotaties van deze namen, samen met 'Tionghoa', onthullen echter een complexe geschiedenis die geworteld is in cultuur, politiek en taalkunde. 'Tiongkok' is afkomstig van het Mandarijnse woord 'Zhongguo' [ʈʂʊ́ŋ.kwǒ], wat 'Middenrijk' betekent. Deze term dateert van meer dan 3000 jaar geleden, met vroege bewijzen gevonden op een oud bronzen vat genaamd Hezun uit de Westelijke Zhou-dynastie. De inscriptie 'Zhai zi Zhong Guo' betekende 'leven in het midden van de wereld'. De naam 'China' komt echter niet uit het Mandarijn. Historische gegevens suggereren dat het waarschijnlijk afkomstig is van de Sanskriet term 'Cina', verwijzend naar de Qin-dynastie (uitgesproken 'Chin'). Perzische handelaren verspreidden deze naam vervolgens en noemden de regio 'Cin', wat leidde tot de wereldwijde populariteit van 'China'. De term 'Tionghoa' is nauw verbonden met de migratie van Chinese mensen naar de Indonesische archipel in de 13e eeuw. De meeste migranten kwamen uit Zuid-China en spraken het Hokkien-dialect. In Hokkien wordt 'Zhongguo' uitgesproken als 'Tiong-kok', en de mensen worden 'Tionghoa' genoemd. Omdat de Hokkien-uitspraak gemakkelijker te begrijpen was voor de lokale bevolking, werd 'Tionghoa' de gevestigde term voor het verwijzen naar de Chinese etniciteit in Indonesië. 'Tiongkok' wordt vaak gebruikt in formele contexten, zoals mediaberichten en officiële overheidsdocumenten. 'Tionghoa' verwijst specifiek naar de etnisch Chinese bevolking in Indonesië. Historisch gezien werd het gebruik van 'China' of 'Cina' controversieel vanwege vermeende discriminerende connotaties. Als gevolg hiervan moedigde de Indonesische regering tijdens het Reformatie-tijdperk officieel het gebruik van 'Tiongkok' en 'Tionghoa' in de juiste contexten aan.