Barnard ê Chheⁿ: 4 lia̍p goā-he̍k-chheⁿ tī 2024 nî khak-tēng tī Ji̍t-thâu hū-kīn

Thian-bûn-ha̍k-ka í-keng khak-tēng 4 lia̍p goā-he̍k-chheⁿ teh se̍h Barnard ê Chheⁿ, che sī lî Ji̍t-thâu tē-2 kīn ê hêng-chheⁿ hē-thóng. Barnard ê Chheⁿ ūi-tī Ophiuchus chheⁿ-chō, lī-khui tāi-iok 6 kng-nî, tn̂g-kî í-lâi sī chhē goā-he̍k-chheⁿ ê kho-ha̍k-ka ê bo̍k-phiau. Iōng Very Large Telescope (VLT) ê MAROON-X hun-kng-gî ê chu-liāu, gián-kiù jîn-oân kiám-giām chìn-chêng chí-chhut ê 2 lia̍p he̍k-chheⁿ hāu-sóan-jîn. Chiong chit-ê chu-sìn kap VLT ê ESPRESSO gî-khì ê chu-liāu ha̍p-pèng, in khak-tēng hē-thóng lāi-bīn tē-4 lia̍p he̍k-chheⁿ. Goā-he̍k-chheⁿ ê chit-liōng tùi Tē-kiû ê 0.2 kàu 0.33 pōe. Siōng goā-kháu ê he̍k-chheⁿ ê kó͘-kè un-tō͘ tī 60 kàu 70 tō͘ Celsius chi-kan, che sī kin-kù chheⁿ ê kng-tō͘, he̍k-chheⁿ ê kū-lī, kap albedo lâi kè-sǹg--ê. Put-jî-kò, chin-chiàⁿ ê un-tō͘ khó-lêng ē ùi tāi-khì chân ê cho͘-sêng lâi piàn-tōng, che iáu-bōe chai-iáⁿ. Ûi-kî 10 kàu 42 kang ê se̍h-tō chiu-kî ê he̍k-chheⁿ khó-lêng ē-tàng khiā-khí, m̄-koh koan-chhat pâi-tû tī hit-ê khu-he̍k ū pí 0.6 Tē-kiû chit-liōng koh khah tōa ê bu̍t-thé. Barnard ê Chheⁿ kè-sio̍k sī goā-he̍k-chheⁿ gián-kiù ê tiōng-tiám, thê-kiong tùi lán ka-kī hē-thóng hū-kīn ê hêng-chheⁿ hē-thóng ê to-iūⁿ-sèng ê liáu-kái.