Fizycy z Uniwersytetu Pensylwanii i Uniwersytetu Stanowego Arizony prowadzą badania nad teorią strun, poszukując w Wielkim Zderzaczu Hadronów (LHC) cząstki, która mogłaby zweryfikować lub obalić tę teorię. Badania te, opublikowane 27 maja 2025 roku w Physical Review Research, koncentrują się na strukturze pięciocząstkowej, tzw. 5-plet, przewidywanej przez teorię strun. Wykrycie tej cząstki mogłoby podważyć obecne modele teorii strun, stanowiąc kluczowy test dla tej teorii.
W kontekście ekonomicznym, inwestycje w badania nad fizyką cząstek elementarnych, takie jak te prowadzone w LHC, są znaczące. Polska aktywnie uczestniczy w projektach CERN, w tym w LHC, co generuje zarówno koszty, jak i potencjalne korzyści ekonomiczne. Udział Polski w CERN finansowany jest ze środków budżetowych, a także poprzez granty Narodowego Centrum Nauki (NCN). Kontrakty z CERN stanowią istotne zamówienia dla polskich przedsiębiorstw, przykładem jest KrioSystem sp. z o.o., która realizuje duże kontrakty dla CERN.
Inwestycje w naukę podstawową, choć kosztowne, mogą przynieść długoterminowe korzyści ekonomiczne. Rozwój technologii związanych z LHC, takich jak technologie kriogeniczne i detektorowe, może znaleźć zastosowanie w innych dziedzinach gospodarki. Ponadto, udział w międzynarodowych projektach naukowych podnosi prestiż Polski i przyciąga inwestycje zagraniczne. Warto zauważyć, że zwrot z inwestycji w personel naukowy wysłany do CERN jest wysoki, jednak zwrot z zamówień przemysłowych jest słabszy, co wskazuje na obszar do poprawy.
Badania nad teorią strun i poszukiwanie nowych cząstek elementarnych w LHC to inwestycja w przyszłość nauki i technologii. Polska, poprzez swój udział w CERN, ma szansę na rozwój gospodarczy i technologiczny, pod warunkiem optymalizacji korzyści płynących z kontraktów przemysłowych i dalszego wspierania badań naukowych. Konferencja stringtheory.pl, która odbyła się w Krakowie w dniach 7-8 czerwca 2024 roku, jest przykładem aktywności naukowej w dziedzinie teorii strun w Polsce. Polska wyraziła również silne zainteresowanie projektem Electron Ion Collider (EIC), co świadczy o dalszym zaangażowaniu w badania nad fizyką cząstek elementarnych.